Komercjalizacja pośrednia

Komercjalizacja polega na udostępnieniu innym podmiotom nowego produktu, metody czy technologii w celu uzyskania korzyści majątkowych. W kontekście uczelni komercjalizacja stanowi więc urynkowienie działalności naukowej prowadzonej w uczelni. Proces komercjalizacji wyników badań naukowych realizowany jest w GUMed przez biuro Centrum Transferu Technologii oraz spółkę celową GUMed – Centrum Innowacji Medycznych Sp. z o.o. W ramach szerszego pojęcia komercjalizacji na uczelni wyższej możemy wyróżnić dwie główne ścieżki komercjalizacji: komercjalizację bezpośrednią i pośrednią.

Komercjalizacja pośrednia (art. 149 ust.1) – polega na obejmowaniu lub nabywaniu udziałów lub akcji w spółkach lub obejmowaniu warrantów subskrypcyjnych uprawniających do zapisu lub objęcia akcji w spółkach, w celu wdrożenia lub przygotowania do wdrożenia wyników działalności naukowej lub know-how związanego z tymi wynikami.

W praktyce komercjalizacja pośrednia polega na tworzeniu przez twórców naukowych spółek odpryskowych takich jak spółki spin-off lub spin-out w celu wprowadzenia na rynek opracowanego na uczelni wynalazku lub technologii. Proces komercjalizacji pośredniej na uczelni wyższej prowadzony jest poprzez spółkę celową, w przypadku GUMed jest nią Centrum Innowacji Medycznych Sp. z o.o. Spółka celowa to jednoosobowa spółka kapitałowa, której wyłącznym właścicielem jest uczelnia wyższa, jest tworzona w celu zarządzania prawami własności intelektualnej, w szczególności prawami własności przemysłowej, które mają prowadzić do komercjalizacji wynalazków badań naukowych. Spółka może realizować cel jakim jest komercjalizacja poprzez tworzenie lub obejmowanie udziałów w spółkach odpryskowych, które powstają w celu wdrożenia wyników B+R powstałych na uczelni. Powołanie spółki celowej przez uczelnię publiczną jest koniecznością, gdyż w myśl zapisów Ustawy o Szkolnictwie Wyższym, podmiot publiczny takim jest uczelnia nie może nabywać, obejmować ani posiadać udziałów ani akcji w spółkach. Spółka celowa stanowi więc swojego rodzaju „bufor” pomiędzy uczelnią, a spółkami odpryskowymi.

Do spółek odpryskowych powstających na uczelni zaliczyć możemy spółki spin-off oraz spin-out. Te dwa rodzaje spółek charakteryzują się różnym stopniem powiązań, jaki zachodzi pomiędzy spółką a uczelnią. Spin-off to przedsiębiorstwo założone przez co najmniej jednego pracownika naukowego, doktoranta lub studenta w celu komercjalizacji i wdrażania technologii opracowanych na uczelni, jest zależne organizacyjnie lub formalno-prawnie lub finansowo lub infrastrukturalnie od jednostki macierzystej. Podstawowym sposobem, dzięki któremu powstała spółka dalej może korzystać z wypracowanej na uczelni technologii jest zawarcie z uczelnią odpowiedniej umowy licencyjnej, w której opisane są szczegóły dotyczące możliwości dalszego rozwoju technologii. Spin-out to przedsiębiorstwo założone przez co najmniej jednego pracownika uczelni, doktoranta lub studenta w celu komercjalizacji i wdrażania innowacyjnych pomysłów lub technologii, niezależne organizacyjnie lub formalno-prawnie lub finansowo lub infrastrukturalnie od jednostki macierzystej. Mimo iż spin-out zazwyczaj nie jest powiązany osobowo ani kapitałowo z uczelnią, najczęściej jednak nawiązywana jest pomiędzy nimi współpraca na zasadach rynkowych. Granica między pojęciami spółek spin-off i spin-out jest stosunkowo płynna i niejednokrotnie trudna do jednoznacznego rozróżnienia, niemniej jednak oba typy działalności stanowią doskonałą możliwość skutecznego wdrożenia opracowywanych przez badaczy naukowych innowacyjnych technologii.