Sam fakt bycia współautorem publikacji naukowej nie czyni automatycznie osoby współtwórcą wynalazku (rezultatu badań) zgłaszanego do opatentowania.
Kluczowe jest to, czy konkretny, intelektualny wkład osób bezpośrednio prowadził do powstania wynalazku (np. koncepcji rozwiązania technicznego), a nie tylko do powstania wyników badań (np. danych, obserwacji, analiz).
Publikacja a patent: dwie różne definicje „autorstwa”
- Autorstwo publikacji dotyczy wkładu w powstanie artykułu. Uwzględnia się osoby zaangażowane w koncepcję badania, pozyskiwanie danych, ich analizę, interpretację czy przygotowanie manuskryptu. Zasady te są często określane przez wytyczne czasopism (np. wytyczne ICMJE – International Committee of Medical Journal Editors).
- Autorstwo wynalazku dotyczy konkretnego, intelektualnego wkładu w powstanie samego wynalazku. Twórcą jest osoba (lub osoby), której pomysł, koncepcja lub odkrycie doprowadziły do rozwiązania problemu technicznego w sposób nowy, posiadający poziom wynalazczy i nadający się do przemysłowego stosowania.
Przykład od wyniku do wynalazku
W ramach zespołu badawczego:
- dr Nowak prowadził skomplikowane eksperymenty i zgromadził cenne dane (kluczowy wkład w publikację).
- dr Wiśnieski przeprowadził zaawansowaną analizę statystyczną tych danych (kluczowy wkład w publikację).
- dr Kowalska przeanalizowała finalne wyniki i wpadła na genialny, innowacyjny pomysł: „Te obserwacje sugerują, że gdybyśmy zmodyfikowali cząsteczkę leku w dokładnie taki sposób, uzyskalibyśmy jego wyższą skuteczność i mniejsze efekty uboczne”.
To właśnie koncepcja dr Kowalskiej jest wynalazkiem. Dr Nowak i dr Wiśniewski są niezbędnymi autorami publikacji, ale ich wkład intelektualny nie przekłada się bezpośrednio na koncepcję rozwiązania technicznego. Dlatego to dr Kowalska byłaby uznana za twórcę w zgłoszeniu patentowym.
Jak ocenić, kto jest twórcą?
Warto zadać pytania dotyczące każdego współautora:
- Czy ta osoba uczestniczyła aktywnie w formułowaniu koncepcji wynalazku?
- Czy jej konkretny pomysł lub sugestia znalazły bezpośrednie odzwierciedlenie w zastrzeżeniach patentowych?
- Czy bez jej intelektualnego wkładu wynalazek nie mógłby powstać w swojej obecnej, kluczowej formie?
Jeśli odpowiedź brzmi „nie”, najprawdopodobniej nie jest twórcą wynalazku.
Centrum Transferu Technologii współpracuje z rzecznikami patentowymi. Konsultacja z rzecznikiem patentowym, który ma doświadczenie w ocenie takich sytuacji pozwala na weryfikację kto jest twórcą rozwiązania tak, aby wniosek patentowy był prawnie mocny oraz aby uniknąć ewentualnych sporów.
